Sosyal Politika Çalıştayı

Okul Öncesi ve Sonrası: Erken Çocukluk Dönemi ve Okul Çağında Pozitif Gelişimin Desteklenmesi

Asil Ali Özdoğru

İnsanın biyolojik ve psikolojik gelişiminde bebeklik ve çocukluk yıllarının uzun soluklu ve güçlü etkileri bulunmaktadır. Yaşamın erken dönemlerinde sağlanacak olumlu çevresel düzenlemeler, gelişen çocuğun yetişkinlik yıllarında bile etkisini gösteren pozitif gelişimsel çıktılarla ilişkilidir. Bu bağlamda okul öncesi dönemdeki bebek ve çocuklar ile okul çağındaki çocuk ve ergenlerin kaliteli bakım ve eğitim olanaklarından yararlanmaları büyük önem taşımaktadır. Erken çocukluk dönemi bakım ve eğitim hizmetleri ile okul saatleri sonrasındaki organize programların nicelik ve nitelik açısından iyileştirilmesi gerekmektedir. Türkiye’de okul öncesi okullaşma oranları son yıllarda artış göstermekle beraber dezavantajlı gruplardan gelen bebek ve çocukların bakım ve eğitim olanaklarının yaygın, erişilebilir, ekonomik ve kaliteli olması yönünde atılması gereken adımlar bulunmaktadır. Resmi ve özel kuruluşlara bağlı olarak işletilen çocuk kulüpleri, bilgi evleri, gençlik merkezleri gibi çok farklı bir dizi okul dışı zaman programları olmakla birlikte bunların yaygınlığı ve etkililiği hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, hem okul öncesi hizmetlerde hem de okul dışı programlarda altyapı yatırımlarının yanı sıra kaliteli içerik ve değerlendirmeyi destekleyici eğitim, araştırma ve geliştirme konularında ulusal strateji ve politikalar hayata geçirilmelidir.

Atıf: Özdoğru, A. A. (2015, Aralık). Okul öncesi ve sonrası: Erken çocukluk dönemi ve okul çağında pozitif gelişimin desteklenmesi [Pre-school and after-school: Supporting positive development during early childhood and school-age period]. Sosyal Politikalar: Kurumlar ve Bireyler Çalıştayı'nda sunulmuş bildiri, İstanbul, Türkiye.

Sosyoloji Dergisi

Avrupa’da Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitiminin Mukayeseli Analizi

Mehmet Fatih Aysan ve Asil Ali Özdoğru

Bu çalışmada erken çocukluk bakımı ve eğitimi, refah rejimi kavramsal çerçevesinde Avrupa Birliği (AB) verileri kullanılarak tartışılmaktadır. Bu çalışmaya göre, AB üyesi ülkeler birbiriyle benzer sosyal ve ekonomik yükümlülükleri yerine getirmek zorunda olsalar da, erken çocukluk bakımı ve eğitimi genellikle refah rejimlerinin kendi özelliklerine göre şekillenmektedir. İskandinav refah rejiminde daha gelişmiş ve yaygın bir formel erken çocukluk eğitim sistemi varken, Kıta Avrupası ve Güney Avrupa refah rejimlerinde özellikle 0-3 yaş grubunda yaygın bir formel bakım ve eğitim hizmetinden söz etmek mümkün değildir. Ayrıca bireylerin iş-aile dengesini yakalayabilmeleri açısından önemli bir sosyal politika aracı olan formel çocuk bakım ve eğitim hizmetleri, çocuk ve aile üzerindeki olumlu etkileri açısından da incelenmiştir. Buna göre bu bakım ve eğitim hizmetlerinin çocukların gelişimi, isitihdam, doğurganlık ve sosyal eşitlik üzerinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Erken çocukluk bakımı ve eğitimi ile ilgili politika önerilerinde ise devlet destekli mahalle kreşlerinin artırılması ve bakımda enformalitenin önüne geçilip bakıcılara temel eğitimlerin verilmesi öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi, Aile, Sosyal Politika, Refah Rejimi, Avrupa

Atıf: Aysan, M. F. ve Özdoğru, A. A. (2015). Avrupa’da erken çocukluk bakımı ve eğitiminin mukayeseli analizi. Sosyoloji Dergisi, 30, 167–194. http://dx.doi.org/10.16917/IU%2Ftjs.12775

Comparative Analysis of Early Childhood Care and Education in Europe

Mehmet Fatih Aysan and Asil Ali Özdoğru

In this study, early childhood care and education is discussed within the welfare regime conceptual framework by using data from the European Union. According to the current study, although all ten of the selected countries are members of the European Union and are obliged to fulfill similar social and economic requirements, early childhood care and education is generally shaped by the characteristics of their respective welfare regimes. While the formal early childhood education system is more developed and available in the Scandinavian welfare regimes, it is not possible to speak of a common formal care and educational services especially for the 0-3 age group in the Continental European and South European welfare regimes. It is claimed that even though the countries try to pursue the social and economic objectives of the European Union, they remain dependent on their own welfare regimes in early childhood care and education. Additionally, formal care and educational services, which are important social policy tools for individuals to achieve work-life balance, are discussed for their impacts on children and families. In this regard, childcare and education services have significant positive effects on children’s development, increase in labor force participation, fertility, and social equity. When policy recommendations for early childhood care and education services are considered, two important issues emerge: the number of state funded local childcare centers should be incerased and informality in childcare should be eliminated.

Keywords: Early Childhood Care and Education, Family, Social Policy, Welfare Regime, Europe

Citation: Aysan, M. F., & Özdoğru, A. A. (2015). Comparative analysis of early childhood care and education in Europe [Extended Abstract]. Turkish Journal of Sociology, 30, 167–194. http://dx.doi.org/10.16917/IU%2Ftjs.12775