Pozitif Psikoloji Kongresi

Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği: Bir Güncelleme

Asil Ali Özdoğru

Mizah, çağlar boyunca felsefe, edebiyat, eğitim ve psikoloji gibi birçok farklı alanda incelenip tartışılmış bir kavramdır. Psikolojik açıdan mizah, psikanalitik kuramdan pozitif psikolojiye kadar birçok bakış açısı ve alt alanda incelenmiştir. Bir kişilik özelliği olarak görülen mizah duygusu, bireylerin mizah algılarını, üretimlerini ve kullanımlarını kapsayan bir kavramdır. Mizah duygusu ile ilgili alanyazında farklı kavramsallaştırma ve ölçüm araçları mevcuttur. Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği (ÇBMDÖ), Thorson ve Powell (1993) tarafından geliştirilen 24 maddelik beşli Likert tipi bir özbildirim ölçeğidir. Aslan ve arkadaşları (1999) tarafından Türkçe’ye uyarlanan ölçeğin, genel bir mizah duygusu puanının yanı sıra, mizah üretme, mizah kullanarak başa çıkma, mizah üreten kişilere karşı tutum ve mizahı değerlendirme adında dört alt boyutu vardır. Ölçeğin uyarlandığı zamandan bu yana araştırmalarda kullanımına pek rastlanılmamıştır. Bu çalışmada, ÇBMDÖ maddeleri ve faktör yapısı yeni bir örneklem üzerinde güncellenmiştir. Ölçeğin iki maddesinin yenilenerek 479 üniversite öğrencisine uygulanmasıyla elde edilen veri temel bileşenler analiziyle incelenmiştir. Sonuçlar dört faktörlü yapıyı desteklemekte ve ÇBMDÖ’yü yetişkinlerin mizah duygusunu ölçmede kullanılabilecek bir ölçek olarak araştırmacı ve uygulamacıların dikkatine sunmaktadır.

Atıf: Özdoğru, A. A. (2017, Mayıs). Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği: Bir güncelleme. 2. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi'nde sunulmuş bildiri, İstanbul, Türkiye.