TURKCESS 2020 B

Çocuk Odaklı Sosyal Uyum: Bir Kavramsal Model Önerisi

Asil Ali Özdoğru, Sırrı Akbaba ve Ebulfez Süleymanlı

Sosyal uyum bir bireyin veya grubun kendi özgür iradesiyle diğer gruplarla ortak sosyal hayatı yaşamak için ortak amaçlarla hareket etmesi olarak tanımlanmaktadır. Sosyal uyum kavramının alanyazında ve sahada çeşitli tanım ve uygulamaları mevcuttur. Bu çalışmada önceki tanımlamalar ışığında çocuklara yönelik yeni bir sosyal uyum modeli ortaya konmaktadır. İngilizce alanyazında “social cohesion” olarak ele alınan sosyal uyum kavramının tanımlamaları ve ölçümleri 3 temel özellik ve 9 boyutta özetlenmiştir (Schiefer vd., 2012). Sosyal ilişkiler temel özelliği, sosyal ağ kurma, katılım, güven ve çeşitliliğin kabulü boyutlarını içerirken; bağlılık temel özelliği, ait olma hissi ve özdeşleşmeyi; genel iyiliğe yönelim temel özelliği ise sosyal sorumluluk, dayanışma, sosyal düzenin tanınması boyutlarını içermektedir. Türkiye’de yapılan bir çalışmada benzer bir model kullanılarak sosyal uyum 3 ana bileşen ve 9 alt bileşenle ölçülmüştür (Ataseven ve Bakış, 2018). Bağlantılılık ana bileşeni, aidiyet, kurumlara güven, adalet algısı alt bileşenlerinden; sosyal ilişkiler ana bileşeni, sağlam sosyal ağlar, insanlara güven, çoğulculuğun tanınması alt bileşenlerinden; ortak fayda anlayışı ana bileşeni, dayanışma ve yardımseverlik, sosyal kurallara uyum, sivil katılım alt bileşenlerinden oluşmaktadır. UNICEF (2019) tarafından Ürdün’de yapılan bir çalışmada ise sosyal uyumun tanımlanmasında çocukların görüş ve bakış açılarının 3 kavram ve 9 temayı içerdiği görülmüştür. Buna göre, ait ve dâhil olma kavramı çerçevesinde çocuklar kendilerini danışılmış, dinlenilmiş ve anlaşılmış hissederler, yetişkinlerle iyi ilişkileri vardır, eşit muamele görürler, arkadaşları vardır, güven hem dikey hem de yatay olarak bulunmaktadır ve açık yardım yapılarına sahiptirler. Katılım kavramı çerçevesinde ifade ve katılım özgürlüğü vardır ve herkes faaliyetlere dâhildir. Hoşgörü kavramı çerçevesindeyse şiddet ve zorbalık hem dikey hem de yatay olarak yoktur. Bu çalışmalardan hareketle sosyal uyum süreçlerinde çocuklara daha çok yer veren yeni bir kavram önerisi geliştirilmiştir. Çocuk odaklı sosyal uyum olarak adlandırdığımız bu kavramının 3 bileşen ve 9 tema üzerinden betimlenebileceği değerlendirilmektedir. Önerilen bu modele göre ilişkiler bileşeni, sosyal ağ, katılım ve çeşitlilik temalarından oluşmaktadır. Bağlılık bileşeni, ait olma, dâhil olma ve özdeşim temalarından oluşmaktadır. Düzen bileşeni ise sorumluluk, dayanışma ve hoşgörü temalarından oluşmaktadır. Bu kavramsal modelin yapılacak temel ve uygulamalı çalışmalarla sahada denenmesi ve gözden geçirilmesi hedeflenmektedir.  

Atıf: Özdoğru, A. A., Akbaba, S. ve Süleymanlı, E. (2020, Ekim 30-Kasım 1). Çocuk odaklı sosyal uyum: Bir kavramsal model önerisi [Sözlü bildiri sunumu]. VI. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul, Türkiye. http://2020.turkcess.net/tr/anasayfa/

Child-Focused Social Cohesion: A Proposal for a Conceptual Model

Social cohesion is defined as the action of an individual or group of their own free will with common goals to live a common social life with other groups. The concept of social cohesion has various definitions and applications in the literature and in the field. In this study, a new social cohesion model for children is presented in the light of previous definitions. The definitions and measurements of the concept of social cohesion, which is considered as "social cohesion" in the English literature, are summarized in 3 core aspects and 9 dimensions (Schiefer et al., 2012). While the core aspect of social relations includes the dimensions of social networking, participation, trust, and acceptance of diversity; the core aspect of connectedness includes dimensions of feeling of belonging and identification. The core aspect of orientation towards the common good includes the dimensions of social responsibility, solidarity, and recognition of the social order and social rules. Using a similar in a study in Turkey, social cohesion model was measured in 3 main components and 9 sub-components (Ataseven & Bakış, 2018). First main component of connectedness includes sub-components of belonging, trust in institutions, and perception of justice. Second main component of social relations includes solid social networks, trust in people, recognition of pluralism. Third sub-component of understanding of common benefit includes sub-components of solidarity and benevolence, compliance with social rules, and civic participation. In a study conducted by UNICEF (2019) in Jordan, it was seen that children's views and perspectives of social cohesion included 3 concepts and 9 themes. Accordingly, within the concept of belonging and inclusion, children feel themselves consulted, listened to and understood, have good relationships with adults, are treated equally, have friends, trust exist both vertically and horizontally, and have clear support structures. Within the concept of participation, there is freedom of expression and participation and everyone is involved in the activities. Under the concept of tolerance, violence and bullying do not exist both vertically and horizontally. Based on these studies, a new conceptual model has been proposed to include more room for children in the social cohesion processes. It is considered that this concept, which we call child-focused social cohesion, can be described in 3 components and 9 themes. According to this proposed model, the relationships component consists of themes of social networking, participation and diversity. Connectedness component consists of the themes of belonging, inclusion and identification. The component of order consists of themes of responsibility, solidarity and tolerance. We are aiming to test and review this conceptual model in the field with basic and applied studies. 

Citation: Özdoğru, A. A., Akbaba, S., & Süleymanlı, E. (2020, October 30-November 1). Child-focused social cohesion: A proposal for a conceptual model [Oral paper presentation]. VI. International TURKCESS Education and Social Sciences Congress, İstanbul, Turkey. http://2020.turkcess.net/en/homepage/